Yusuf Yavuz

Edirne’nin Keşan ilçesine, Saros Körfezi’nde bulunan İbrice limanındaki arkeolojik sit alanında başlatılan inşaat sırasında 1500 yıllık pitoslarla geç antik döneme ait olduğu belirtilen duvar kalıntılarına rastlandı. Tarihin üzerine beton dökülerek inşaata devam edilmesi tepkiyle karşılanırken Saros Gönüllüleri ve Keşan Kent Konseyi yaptıkları açıklamalar ile yetkilileri göreve çağırdılar.

İnşaat sırasında ortaya çıkan pitosların üzerine beton döküldü, çalışmalara devam edildi…

Edirne Valiliği’nin bölgedeki dalış turizmini geliştirmek amacıyla İbrice Limanında yürüttüğü çalışmalar sırasında arkeolojik kalıntılar ortaya çıktı. Mecidiye köyü sınırlarında yer alan ve antik dönemde de liman olarak kullanıldığı bilinen bölgede yaklaşık 1500 yıllık olduğu belirtilen pitoslar (saklama kabı) ile geç antik döneme tarihlenen duvar kalıntılarının bulundu. Ancak buna rağmen alanda inşaat izni verilmesi tepkiyle karşılaşılandı. 

‘ANTİK DUVAR ORTADAN KALDIRILDI’

Saros Gönüllüleri’nin konuyla ilgili açıklamasında, Saros Körfezinin kuzeyindeki alanda önce hafriyat çalışması yapıldığı, ardından ise prefabrik binaların inşa edildiği belirtilerek şöyle denildi: “Daha önce bölgenin sit alanı olması için başvuruların yapıldığı bilinen alan, uzun yıllardan bu yana kaçak kazılara maruz kaldığı yöre insanı tarafından söylenmekteydi. Yüzeye çok yakın hafriyat yapılmasına karşın en az üç  pitosun kırılmak suretiyle içinin boşaltıldığını ve üzerine daha sonra beton döküldüğü anlaşılmaktadır. Alanda üç dört ay öncesine dair geç antik çağa ait ayakta olan eski duvarın ise tamamen ortadan kaldırıldığı gözlemlendi.  

‘BÖLGE ARKEOLOJİSİ İÇİN ÖNEMLİ BİR LİMAN’

Bölgede arkeolojik kazı ve araştırma yapan Trakya Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Ahmet Yaraş; antik çağdan bu yana sürekli aktif liman olarak kullanılan İbrice Limanının bölge arkeolojisi için büyük öneme sahip olduğunu söyledi.

‘PİTOSUN ÜSTÜNE BETON DÖKÜLDÜ, İNŞAAT DEVAM EDİYOR’

Saros Gönüllüleri tarafından bölgede yapılan gözlemlere göre; İbrice Limanı’ndaki dalış okullarını taşımak için yapılan inşaat son hızla devam ederken, pitosun içine çoktan beton dökülmüş, üstünden yol geçtiği içinde istinat duvarı örülerek gördüğümüz kısım da yok edilmek üzere. 

‘YETKİLİLERİ GÖREVE DAVET EDİYORUZ’

Bölgenin tarihi dokusun araştırılıp su yüzüne çıkmasına yeterince önem verilmediğini 2023 yılında İtalyan koyundaki kale kazısının bir sonraki yıl izin verilmediği biliniyor. Ancak en azından dalış okulu  inşaatı sırasında tesadüfen ortaya çıkan 1500 yıllık eserin derhal müzeye kaldırılıp korunması gerekirken basit bir su küpü olarak nitelendirerek içine beton dökülüp yok edilmesi asla kabul edilemez. Konunun muhatabı korumakla mükellef tüm yetkili kurum ve kişileri göreve davet ediyoruz.”

‘SORUMLULAR HAKKINDA İŞLEM YAPILMALI’

Keşan Kent Konseyi Kent, Çevre ve Ekoloji Meclisi Yürütme Kurulu da Edirne Valiliği ve yetkili kurumlara seslenerek, “İbrice Limanı ve Saros Körfezi çevresi bir bütün olarak ‘Tarihi Sit Alanı’ ilan edilmeli ve koruma altına alınmalıdır. Tüm yetkili kurum ve kuruluşlar, bu ihmallerin hesabını vermeli ve sorumlular hakkında derhal işlem yapılmalıdır” çağrısında bulundu. 

‘SU KÜPÜ’ DİYEREK ÜZERİNE BETON DÖKTÜLER

Antik Çağ’dan günümüze kadar yaşamış bir limanın, dalış okullarına barınma sağlamak amacıyla kontrolsüz inşaat faaliyetlerine açılmasının kabul edilemez olduğu kaydedilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi: “Kazılar sırasında gün yüzüne çıkarılan 1500 yıllık üç adet Pitos, korunması ve müzeye kazandırılması gerekirken, ‘su küpü’ denilerek içine beton dökülmüş ve adeta yok edilmiştir. Bu, yalnızca bölge tarihine değil, insanlık tarihine de yapılmış bir ihanettir. Ayrıca, bölgede yapılan hafriyat sırasında Geç Antik Çağ’a ait olduğu belirlenen bir duvar da tahrip edilmiştir. Uzman görüşleri ve yerel halkın tanıklıkları ile sabit olan bu durum, tarihi değerlerimizin göz göre göre yok edildiğinin açık kanıtıdır.

‘KURUMLAR SORUMLULUĞUNU YERİNE GETİRMEDİ’

2023 yılında aynı köy sınırları içindeki ‘İtalyan Koyu’nda başlatılan kale kazıları 2024 ve 2025 yıllarında izinsiz bırakılmıştır. Yani, kültürel mirasın korunması için yapılması gereken arkeolojik çalışmalar durdurulurken; aynı bölgede prefabrik binalar için kazı yapılmasına izin verilmiştir. Bu çelişki, kurumların tarihi dokuyu koruma konusundaki sorumluluklarını yerine getirmediğini göstermektedir.”

‘BÖLGE SİT ALANI İLAN EDİLMELİ’

Bölge arkeolojik sit alanı statüsünde iken, inşaat ve yerleşim izninin hangi kurumlar ya da kişiler tarafından verildiği sorusuna yanıt verilmesi istenen açıklamada, “İzinlerin dayandığı hangi bilimsel raporlar vardır? Eğer varsa, kamuoyu ile neden paylaşılmamaktadır?

Bu açık ihlaller, ilgili makamlara ve basına bildirilmesine rağmen neden önlem alınmamıştır? İbrice Limanı ve Saros Körfezi çevresi bir bütün olarak ‘Tarihi Sit Alanı’ ilan edilmeli ve koruma altına alınmalıdır. Tüm yetkili kurum ve kuruluşlar, bu ihmallerin hesabını vermeli ve sorumlular hakkında derhal işlem yapılmalıdır. Biz Keşanlılar olarak, tarihimize, kültürel mirasımıza ve gelecek kuşaklara karşı görevimizi yerine getiriyor; siz yetkilileri de aynı sorumluluğu taşımaya davet ediyoruz” denildi. 

(Edirne Valisi Yunus Sezer geçtiğimiz ay İbrice Limanındaki çalışmaları incelemişti.)
 

VALİ SEZER ÇALIŞMALARI İNCELEMİŞTİ

Saros Körfezi’ndeki İbrice Limanını dalış turizminin merkezi haline getirmeyi hedeflediklerini söyleyen Edirne Valisi Yunus Sezer, geçtiğimiz ay çalışmaları yerinde incelemiş, yaptığı açıklamada altyapı çalışmalarının devam ettiğini belirtmişti.