Devletin malı, bakanlık ve valilik şirketlerinin oyuncağı oldu!

Yusuf Yavuz Antalya’nın Manavgat ilçesine bağlı Evrenseki, Çolaklı, Gündoğdu, Kısalar ve Yavrudoğan mahallelerinde bulunan hazineye ait kıyı alanlarında kiralama tartışması yaşanıyor. Tartışmaların odağında ise Antalya Valiliği bünyesinde kurulan AYDAŞ AŞ ile Çevre Bakanlığı bürokratlarının yönetici olduğu MUÇEV yer alıyor. Toplamda 375 metrekarelik kıyı alanında kopan fırtına, devletin malının bakanlığın ve valiliğin şirketleri ile alt kiracılar arasındaki milyonlarca liralık rantın etrafında dönüyor. GENEL MÜDÜR, KIYI ALANINI YÖNETİCİSİ OLDUĞU ŞİRKETE KİRALADI Antalya’da Belek ÖÇK Bölgesi’nde yer alan toplam 375 m2’lik 15 ayrı su sporları irtibat noktası, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından Temmuz 2024’de Bakanlık bürokratlarının yönetici olduğu MUÇEV şirketine kiralandı.Ancak 10 yıl süresi olan bu kiralama işleminde, kiraya veren idare konumundaki Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü ile kiralayan konumundaki şirketin yöneticilerinin aynı isimlerden oluşması dikkat çekiyor. Hazineye ait sahildeki su sporları irtibat noktalarını Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürü Hacı Abdullah Uçan, aynı zamanda kiralayan konumundaki MUÇEV’in Yönetim Kurulu Başkanı. Her biri 25 m2’den oluşan 15 ayrı su sporları irtibat noktası için ilk yıl kira bedeli olarak 26 milyon TL belirlendi.     MUÇEV 30 MİLYONA VALİLİK ŞİRKETİ AYDAŞ’A KİRALADI Bakanlık şirketi MUÇEV, kiraladığı su sporları irtibat noktalarını bir ay sonra, 29 Ağustos 2024 tarihinde yapılan bir sözleşme ile yıllığı 30 milyon TL kira karşılığında Antalya Valiliği bünyesinde kurulan AYDAŞ AŞ’ye kiraya verdi. Daha öncede alanı kiralayarak faaliyet yürüten deneyimli işletmelerin bazıları ise tahliye edildi. Sözleşme süresinin dolmasına 3 yıl kala tahliye edilen işletme sahipleri, AYDAŞ AŞ’nin bu uygulamasının usulsüz ve mevzuata aykırı olduğu öne sürüyor. AYDAŞ ŞİRKETİNİN DENEYİMİ VE YETERLİLİĞİ YOK Bakanlık ile MUÇEV arasında yapılan kiralama sözleşmesinde, kiralanacak yerlerin sportif faaliyetler konusunda yeterlik belgesine sahip, alanında deneyimli işletmelere kullandırılması şartı bulunuyor. Ancak MUÇEV’in söz konusu alanları kiraya verdiği AYDAŞ AŞ’nin bu konuda bir deneyimi ve yeterliliği olmadığı belirtilirken bu durumun sözleşme şartlarını ihlal ettiğine dikkat çekiliyor. MUÇEV AYDAŞ’A, AYDAŞ ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KİRALADI Antalya Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı (YİKOB) bünyesinde faaliyet gösteren AYDAŞ AŞ de, söz konusu su sporları noktalarını yine aynı şekilde deneyimi ve yeterliliği olmayan üçüncü kişilere kiraladı. AYDAŞ’ın sahildeki kamuya ait taşınmazları pazarlık usulü ile kiraya vermesinin mevzuata aykırı olduğu, ayrıca kamu zararına neden olduğu öne sürülürken söz konusu işlemlerin iptali istendi. SÖZLEŞME HÜKÜMLERİ İHLAL EDİLDİ Bakanlık ile MUÇEV arasında yapılan kiralama sözleşmesinde, kiralama sözleşmesin hiçbir şekilde üçüncü kişilere devredilemeyeceği, kiracının İdare’nin izni olmadan devir işlemi yapamayacağı belirtiliyor. Kiralayan işletmelerin turizm amaçlı sportif faaliyet yeterlik belgesi olmasını zorunlu kılan sözleşmenin özel şartları arasında, kiralayanın en az 1 yıllık deniz turizmi araçları işletme belgesine sahip olması da var. Alanı MUÇEV’den kiralayan AYDAŞ AŞ’nin ve alt kiracıların bu özel şartları taşımadığı, bu durumun mevzuata aykırı olduğu belirtildi. BAZI KİRACILAR SÜRENİN DOLMASINA 3 YIL KALA TAHLİYE EDİLDİ Konuyla ilgili konuşan bir işletmeci, Mayıs 2025 itibari ile tahliye edildiklerini belirterek, söz konusu su sporları irtibat noktasını Ocak 2023’de 5 yıl süreyle Çevre Bakanlığı bünyesinde kurulan Türkiye Çevre Koruma Vakfı’nda TUSÇEV’den kiraladığını belirterek şunları söyledi: “Biz bu alanı ihale yoluyla TUSÇEV’den kiraladık ve sözleşme yaptık. Sözleşmemizin süresi Ocak 2028’de dolacaktı. Ancak Mayıs 2025 itibari ile tahliye edildik. Elimizde sözleşmemiz olmasına rağmen, bu sözleşmenin feshedildiğine dair resmi bir yazı ulaşmadı bize. Ödediğimiz kiralar da tarafımıza iade edilmedi.” KİRALARKEN ÖZEL ŞİRKET, TAHLİYE EDERKEN DEVLET OLUYOR Valilik şirketi AYDAŞ’ın söz konusu su sporları alanlarını istediği kişilere kiraladığı iddia edilirken, bölgede bulunan işletmelerden 6 tanesinin yeni kiracılara verildiği belirtiliyor. Bazı işletmelerin ise kiraladıkları yerleri tahliye etmediği öğrenildi. Valilik şirketi AYDAŞ’ın bu alanları kiralarken özel şirket gibi davrandığını ancak önceki kiracıları tahliye ederken kamu gücünü kullandığını savunan işletmeciler, “Eğer özel şirketseniz bu tahliyeyi kamu eliyle yapamazsınız. Kamu iştiraki iseniz de, devletin hüküm ve tasarrufu altındaki bu yerleri ihale ile vermek zorundasınız. Öyle kafanıza göre istediğiniz kişilere veremezsiniz” görüşünü dile getirdi. AYDAŞ AŞ: ‘DİLEDİĞİMİZLE SÖZLEŞME YAPMA ÖZGÜRLÜĞÜNE SAHİBİZ’ Valilik şirketi AYDAŞ’ın her biri 25 m2’lik alana sahip olan su sporları irtibat noktalarını 5,5 ila 8 milyon TL arasında değişen fiyatlardan kiraya verdiği belirtiliyor. Sözleşme süresi dolmadan tahliye edilen firmaların CİMER üzerinden yaptığı başvurulara yanıt veren Antalya YİKOB, MUÇEV’den kiralanan alanla ilgili işlemlerin hukuka uygun yürütüldüğünü savunarak, şunları kaydetti: “Söz konusu alanla ilgili Başkanlığımızın yüzde 100 pay sahibi olduğu AYDAŞ Yatırım İnşaat Turizm Anonim Şirketine bilgi sorulmuş olup, gelen cevabi yazıda, ‘Şirketimiz hukuki mahiyeti itibariyle anonim şirket statüsünde olup, özel hukuk hükümlerine tabidir. Yapılan iş, işlem ve sözleşmelerin tamamı, sözleşme serbestisi ilkesine dayanılarak yapılmaktadır. Bilindiği üzere sözleşme serbestisi ilkesi, Türk Borçlar Kanunu kapsamında tarafların diledikleri kişiler ile diledikleri konuda sözleşme yapabilme özgürlüğünü ifade etmektedir. Başvuruya konu taşınmazlar şirketimizce MUÇEV şirketinden alt kira sözleşmesi ile kiralanmış olup, herhangi bir devir işlemi söz konusu değildir.” ANTALYA YİKOB’UN ÇELİŞKİLİ AÇIKLAMALARI Antalya YİKOB’un daha önce yapılan aynı konudaki bir başka CİMER başvurusunda söz konusu alanla ilgili MUÇEV’den AYDAŞ AŞ’ye bedeli karşılığında ‘tasarruf yetkisi’ devrinin yapıldığı belirtiliyor. İdarenin farklı tarihlerde yapılan iki ayrı başvuruya verdiği çelişkili yanıtlar dikkat çekti. ‘ÖNCE MÜDÜR OLARAK ATANDIM, SONRA ŞİRKETİ KURDUK’ Antalya YİKOB’a bağlı AYDAŞ AŞ’nin Genel Müdürü Adnan Güleş, kıyı alanlarındaki işgalleri yasal hale getiren bir formül geliştirdiğini öne sürerek şunları dile getirmişti: “Bu şirket aslında talimatla kuruldu. Yani önce benim müdür olacağım kesinleşti, ardından şirket kuruldu. Mevzuat gereği valilikler şirket kuramıyordu ancak hibe alabiliyordu. Benim kıyılarla ilgili bir çalışmam vardı. Kıyılardaki işgalleri kiralamaya dönük bir çalışmaydı bu. İlk ben yaptım bu çalışmayı. Haziran 2023’te Antalya Valiliği’ne gelip, ‘bakın böyle bir gelir kapısı olabilir, hem de sahilin düzenlenmesine yardımcı olabilir’ dedim. Antalya YİKOB Başkanı Yalçın Sezgin’e böyle bir teklifte bulundu. O sırada bana müdürlük teklifinde bulunuldu. Benim müdür olacağım kesinleşince, İçişleri Bakanlığı’nın da onayı gerektiği için şirketi Ankara’da kurduk. ”