Keçileri tamamen kaçırmadan önce önemli etkinlik!

Yusuf Yavuz Türkiye’nin önemli keçi yetiştiriciliği merkezlerinden biri olan Antalya’da bu üretim giderek azalıyor. Antalya Tarım Konseyi (ATAK), Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım ve Orman İl Müdürlüğü işbirliğiyle 19 Eylül’de “Akdeniz Bölgesi Keçi Çalıştayı” düzenlenecek. Çalıştayda Anadolu’nun binlerce yıllık kültürel mirasının önemli bir parçası olan keçi, keçi ürünleri ve çobanlık geleneği ele alınacak, keçi ürünlerinin kırsal kalkınmadaki rolü, Yörük yaşantısındaki önemi ve çobanların günümüzde karşılaştığı sorunlar tartışılacak. Keçi, Akdeniz coğrafyasının kültürel simgelerinden biri olmasına rağmen hatalı uygulamalar yüzünden dikey ve yatay göçlerle geniş coğrafyaları kullanarak binlerce yıldır süren bu üretim modeli giderek kan kaybediyor. Aslında geleneksel hayvancılık kültürünün bir parçası olan keçi yetiştiriciliği, ucuz ve sağlıklı gıda üretimi için de stratejik öneme sahip.  KEÇİ COĞRAFYASININ KALBİ TOROSLAR İl sınırlarını aşarak mevsimler boyu yüzlerce kilometrelik coğrafyaları kat eden keçi çobanları, aynı zamanda coğrafyanın hafızasıydı. Antalya, geleneksel keçi yetiştiriciliği konusunda Mersin’in ardından ikinci sırada yer alıyor. Çanakkale’den başlayarak, kıyı Ege, Batı, Orta ve Doğu Toroslar boyunca keçi varlığı artış gösteriyor. En doğudaki önemi bir keçi yetiştiriciliği merkezi olan Şırnak, kıl keçisinin coğrafya ve ekolojik özellikler ile birlikte evrimleşecek bütünleştiğini gösteriyor.  KEÇİ SAYISI 1960’IN YARISINA DÜŞTÜ Günümüzde Türkiye’deki keçi varlığı 1960’lı yılların yarısı kadar bir rakama sahip. 1960’da nüfusu 24 milyon olan Türkiye’nin keçi varlığı, 24 milyon 632 bin 208 olarak kayıtlara geçmiş. Aynı yılın verilerine göre koyun sayısı ise 34.4 milyon düzeyinde. 1960’da yaklaşık 60 milyon küçükbaş hayvan sayısına sahip olan Türkiye’de aynı dönemde büyükbaş hayvan varlığı ise 13.5 milyon düzeyinde.  ATB ve ATAK Başkanı Ali Çandır TÜRKİYE’NİN KEÇİ VARLIĞI 11.2 MİLYON Keçi düşmanlığının yarattığı bilinçsiz müdahaleler sonucu keçi varlığımız 2009’da 5 milyon 128 bin seviyesine kadar gerilemişti. Bu dibe vurma halinden zamanla çıkılsa da rakamlar henüz yeterli düzeyde değil. TÜİK verilerine göre Haziran 2025 itibari ile Türkiye’deki keçi varlığı 11 milyon 191 bin olmuş. Rakamlar, önceki döneme göre yüzde 3.4’lük bir artış olduğunu gösteriyor. Buna rağmen rakamlar Türkiye’nin 1960 yılında sahip olduğu keçilerin yarıdan fazlasını kaçırdığını gösteriyor. Antalya Tarım ve Orman İl Müdürü Şakir Fırat Erkal 2026 MERALAR VE ÇOBANLARIN YILI Geleneksel hayvancılığın sürdüğü ülkelerden biri olan Moğolistan’ın başvurusu üzerine 2026 yılı Birleşmiş Milletler (BM) tarafından tüm dünyada ‘Uluslararası Meralar ve Çobanlar Yılı’ ilan edildi. Bu kapsamda geleneksel hayvancılık üretiminin sosyo-ekonomik ve kültürel önemi bir kez daha anımsanacak, bu konuda önemli etkinlikler yapılacak. Ancak ülkemizde bu yönde atılan adımlar çok yetersiz. Yıllar içinde hatalı uygulamalar sonucunda kaybedileni telafi edebilmek için özellikle kırsal yoksulluğa karşı da bir sigorta niteliğinde olan geleneksel üretimin daha çok desteklenmesi gerekiyor.  ANTALYA’DA KEÇİ ÇALIŞTAYI Antalya’da 19 Eylül’de yapılacak keçi çalıştayı bu açıdan önem taşıyor. Antalya Tarım Konseyi (ATAK), Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım ve Orman İl Müdürlüğü işbirliğiyle düzenlenen etkinlik, ‘Akdeniz Bölgesi Keçi Çalıştayı’ adını taşıyor.  KEÇİ ÜRÜNLERİ VE KIRSAL KALKINMA Keçi yetiştiriciliğinin ekonomik, kültürel ve gastronomik boyutlarının konuşulacağı çalıştayda, Anadolu’nun binlerce yıllık kültürel mirasının önemli bir parçası olan keçi, keçi ürünleri ve çobanlık geleneği ele alınacak. Keçi ürünlerinin kırsal kalkınmadaki rolü, Yörük yaşantısındaki önemi ve çobanların günümüzde karşılaştığı sorunlar da çalıştayın gündemindeki konular arasında yer alıyor. ‘KEÇİ, ET SORUNUNA ÇÖZÜM OLABİLİR’ ATB ve ATAK Başkanı Ali Çandır, keçi yetiştiriciliğinin küçük aile işletmeleri ve kırsalda istihdam için kritik öneme sahip olduğunu belirtirken, göç, mera sorunları, sosyal statü eksikliği gibi nedenlerle sektörün sürdürülebilirliğinin risk altında olduğunu kaydetti. Türkiye’nin kırmızı et üretiminde keçi etinin sadece yüzde 4,7’lik paya sahip olduğuna dikkat çeken Çandır, “Oysa serbest dolaşan keçiler, doğallıkları ve düşük yağ oranlı lezzetli etleriyle organik üretim için büyük bir fırsat sunuyor. Türkiye’de et sorununu keçi yetiştiriciliğiyle çözebiliriz” diye konuştu.  ‘ÇALIŞTAY KATKI SUNACAK’ Keçi varlığının korunması gerektiğini belirten Çandır, bunun hem ekonomik hem de sosyal olarak önemli olduğunu vurguladı. Çandır, Tarım ve Orman İl Müdürlüğü işbirliğiyle düzenledikleri Çalıştayın keçi varlığı ve sürdürülebilir hayvancılık politikasına katkı sunacağına inandığını dile getirdi.  KIRSAL EKONOMİNİN VAZGEÇİLMEZİ Antalya Tarım ve Orman İl Müdürü Şakir Fırat Erkal da Torosların has hayvanı olan keçinin Antalya’nın doğal yaşamın ve kırsal ekonomisinin vazgeçilmez bir parçası olduğunu vurgulayarak, “Meraya dayalı, iklim dostu hayvancılık modeli olarak keçi yetiştiriciliği hem sürdürülebilir tarıma hem de çevreye katkı sağlamaktadır. Orta Asya’dan bu topraklara taşınan göçer kültürün önemli bir devamı olan keçi ve çobanlık geleneği, Anadolu’nun kültürel mirasının da temel taşlarındandır” dedi.  KEÇİ YETİŞTİRİCİLİĞİ ELE ALINACAK Çalıştay ile keçi yetiştiriciliğinin ekonomik, sosyal ve kültürel yönlerini ele alacaklarını belirten Erkal, “Hem üreticimize hem de ülkemizin hayvancılık politikasına katkı sunmayı amaçlıyoruz” diye konuştu.  TÜRK MUTFAĞINDA KEÇİNİN YERİ Akdeniz Bölgesi Keçi Çalıştayı’nda akademisyenler, gastronomi uzmanları ve veterinerler bir araya gelecek. Program kapsamında, “Niş Ürün Olarak Oğlak Eti, Organik Üretim Açısından Kıl Keçisi Yetiştiriciliği, TEKE Yöresi’nde TEK’e Olmak, Keçi ve Keçi Ürünlerinde Katma Değerli Üretim: Sağlıklı Ekolojik Yetiştiricilikten Pazara Yolculuk, Türk Mutfağında Keçi, Keçi Sütü ve Ürünleri, Muz Yalancı Gövde Silajı, Antalya Çoban Haritası, Keçi’nin Kültürel Etkileri, Keçi’nin Teke Yöresi Müziğine Etkileri” gibi başlıklar konuşulacak.