Kamuyu yanıltan GES projesine 33 vatandaş dava açtı, Mahkeme iptal etti!

Yusuf Yavuz Konya’nın Taşkent ilçesinde daha önce inşa edilen HES’te elektrik üretmek için yeterli kalmayınca şirket halkın meyve bahçelerinin ve tarım arazilerinin bulunduğu eğimli araziye GES yapmak isteyince 33 vatandaş dava açtı. Vatandaşları haklı bulan Konya 1. İdare Mahkemesi, Valiliğin Mart ayında verdiği ÇED Gerekli Değildir kararını hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptal etti. Mahkemenin iptal kararında, proje sahasının tarım arazilerinden oluşmasına rağmen dosyada ‘sazlık-bataklık’ olarak gösterildiği, GES yapılması halinde arazideki bozulmanın erozyon, sel ve heyelanlara sebebiyet vermesinin kaçınılmaz olduğu belirtilerek bu durumun ÇED raporunda ele alınmadığı kaydedildi. ENERJİDEKİ PLANSIZLIĞIN SONUÇLARI GÖRÜLMEYE BAŞLADI Konya Taşkent’te AHEM Elektrik Üretim AŞ tarafından 2011 yılında inşa edilen 6,63 MW Kurulu Güç Kapasiteli Güneyyaka Regülatörü ve HES Projesi’ne entegre edilmek istenen GES projesi için Konya Valiliği (Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü) tarafından 7 Mart 2025 tarihinde ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararı verildi. ‘HES OLMADI, GES YAPALIM’ DEDİLER, 33 VATANDAŞLAR DAVA AÇTI Taşkent ilçe merkezinde GES için seçilen 52 bin m2’lik arazinin bir kısmında yerel halkın meyve bahçeleri bulunurken, duruma tepki gösteren 33 vatandaş kararın iptali için dava açtı. GES için hazırlanan Proje Tanıtın Dosyası’nın birçok bölümünün ‘kopyala yapıştır’ yöntemiyle hazırlandığını savunan davacılar, kamulaştırma kararı ve rızaları alınmadan izin verilen GES projesinin mülkiyet haklarına ve Anayasaya aykırı olduğunu öne sürerek projenin iptalini talep etti. Proje için seçilen alanda yetişmiş meyve ağaçlarının olduğunu belirten davacı vatandaşlar, GES inşa edilmesi durumunda onlarca yıllık emeklerinin de heba olacağını belirtti. ÇED RAPORUNDA BAĞ VE BAHÇELERE ‘SAZLIK-BATAKLIK’ DEDİLER Davayı gören Konya 1. İdare Mahkemesi, GES projesi için verilen ÇED Gerekli Değildir kararını hukuka aykırı bularak iptal etti. Mahkeme heyetinin, 28 Ekim 2025 tarihinde oybirliği ile aldığı kararda, “Proje dosyasında ‘ÇED alanı ‘Sazlık-Bataklık’ olarak nitelendirilmiş ise de bu durumun gerçeği yansıtmadığı, alanın mutlak tarım arazisi vasfında olduğu, ormanlar ve biyoçeşitlilik konusunda yapılan tanımlamanın, ÇED alnındaki flora ve fauna ile uyumlu ifadeler olmayıp, ÇED alanını ne fiziki ne de fiili olarak tanımlamadığı, gerçek durumu yansıtmadığı, ağaç kesilmeyeceği belirtilmesine rağmen GES alanının yaklaşık %60-70’inin ağaçlık olduğu, ağaç kesilmeden ve kazı-dolgu yapmadan panel yerleştirmenin mümkün olamayacağının mahallinde yapılan keşif sonucu teyit edildiği” ifadelerine yer verildi. ‘ARAZİLERİN ELLERİNDEN ALINMASI YÖRE İNSANINI OLUMSUZ ETKİLER’ Proje sahasında yapılan incelemenin ardından hazırlanan bilirkişi raporuna dayanılarak alınan Mahkemenin iptal kararında, “dava konusu ÇED alanında GES yatırımlarının uygulanması durumunda oluşabilecek jeolojik ve çevreye verilebilecek etkilerin olması gerektiği gibi incelenerek raporda yer almadığı, dolayısıyla özellikle yukarıda zikredilen hususlarda basit teorik bilgilere dayanılarak verilen taahhütlerin anlamlı olmadığı, toprağı kıt bir ilçe olan Taşkent’te çiftçi ve üreticilerin tapulu arazilerinin ellerinden alınmasının ekonomiye olumsuz etki yapacağı, yöredeki insanların gelirlerinde düşme ve geçim kaynaklarında bir azalmaya sebep olacağı, hazırlanan proje tanıtım dosyasının yeterli olmadığı, kurum görüşlerinin eksik olduğu” vurgulandı. MAHKEME ÇED KARARINI HUKUKA AYKIRI BULARAK İPTAL ETTİ Proje için seçilen arazide 107 adet parsel yer alıyor. Bu parsellerden 87’si ‘bahçe’, 13’ü bağ, 7’si ise tarla vasfında. Alanda uygulanacak projenin GES şirketine ek bir kazanç sağlayabileceği ancak Taşkent halkına ekonomik bir katkı sağlamasının mümkün olmadığı görüşüne yer verilen kararda, özetle şu ifadelere yer verildi: “Ormanlar ve biyoçeşitlilik konusunda yapılan tanımlamanın ÇED alnındaki flora ve fauna ile uyumlu ifadeler olmayıp ÇED alanını ne fiziki ne de fiili olarak tanımlamaması, ağaç kesilmeyeceği belirtilmesine rağmen GES alanının yaklaşık %60-70’inin ağaçlık olduğu, ağaç kesilmeden ve kazı-dolgu yapmadan panel yerleştirmenin mümkün olamayacağının mahallinde yapılan keşif sonucu teyit edilmesi gibi tespitler sonucunda bu haliyle dava konusu kararının hukuka aykırı olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır.” DAVALI KONYA VALİLİĞİ TOPU BELEDİYELERE VE DSİ’YE ATTI Davalı idare olan Konya Valiliği’nin Mahkemeye sunduğu savunmada, GES projesi için Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile Taşkent Belediyesi ve DSİ 4. Bölge Müdürlüğü’ne görüş sorulduğu belirtildi. İlgili idarelerin proje için olumlu görüş verdiğini savunan Konya Valiliği, projenin ÇED Yönetmeliğinin gerekliklerini de yerine getirdiğini savunarak Mahkemeden davanın iptalini talep etti. PROJE SAHİBİ ŞİRKETTEN İLGİNÇ SAVUNMA: ÖZEL ÜZÜM ARAZİSİ DEĞİL Konya Valiliği yanında davaya müdahil olan proje sahibi şirket ise davanın süresinde açılmadığını savunarak, “Davacılar tarafından, ilgisiz pek çok nedenle ve ‘ya tutarsa’ düşüncesiyle, bir ÇED sürecince karşılaşılabilecek tüm olumsuz ihtimallere değinilerek dava açıldığı” savunularak davanın reddini istedi. Şirket, söz konusu arazilerin ‘mutlak tarım arazisi’ veya ‘özel üzüm arazisi’ kategorilerinde olmadığını savunarak “Taşkent’in kayalık ve dağlık topoğrafyası sebebiyle geleneksel tarım için uygun olmadığı, tarım arazilerinin zarar gördüğüne dair somut delil sunulamadığı” görüşünü ileri sürse de Mahkeme davacı vatandaşları haklı bularak kararı iptal etti.